Các diễn văn làm thay đổi thế giới – “Một ngày ô nhục sẽ sống mãi” – Diễn văn Trân Châu Cảng của Roosevelt
Vì vậy, Mỹ tiến hành xây dựng lực lượng tại Philippines (vị trí đe dọa trực tiếp con đường biển đi về phía Nam của Nhật) và chuyển hạm đội Thái Bình Dương về Trân Châu Cảng (vị trí trung tâm Bắc Thái Bình Dương – để khống chế toàn khu vực) hy vọng Nhật nản lòng và dừng các hoạt động mở rộng lãnh thổ.
Và Mỹ cũng tự tin “Nhờ sự phòng thủ vững chắc của mình, nhờ những lực lượng đồn trú, nhờ những đặc điểm của thiên nhiên, đảo Oahu có thể coi là pháo đài mạnh nhất thế giới” – Bộ trưởng Quốc phòng Henry Stimson trình tổng thống Roosevelt
Bất ngờ, ngày 6 tháng 12 năm 1941, theo kế hoạch của đô đốc Yamamoto, quân Nhật thình lình tấn công Trân Châu Cảng (trước khi tuyên chiến chính thức). thắng lợi của quân Nhật thật là to lớn: gần như toàn bộ hạm đội Thái Bình Dương (trừ tàu sân bay đã điều đi nơi khác) bị tiêu diệt.
Nhưng đổi lại Nhật gánh chịu một hậu quả: toàn bộ nhân dân Mỹ giận dữ trước cuộc tấn công bất ngờ. Và bài diễn văn của Roosevelt giúp người Mỹ nhìn các sự kiện rõ ràng và các lý luận về sự kiện đó (và giúp thổi bùng lửa giận trong họ). Chúng ta hãy đọc và nghiền ngẫm cách chọn lựa ý, câu từ và các dẫn chứng của Roosevelt: nó khơi dậy sự cuồng nộ của người đọc mà không phải kêu gọi, nó khiến người đọc cảm nhận về sự hèn hạ của đối phương để thấy được chính nghĩa của mình, mà không cần phải nói quá nhiều về chính nghĩa
Vì lý do trên, đây là một trong các bài diễn văn mà mình thích nhất. Nếu các bạn muốn cảm nhận về điểm đặc sắc của bài diễn văn này, hãy đọc và so sánh nó với bài diễn văn ngày 22/6/1941 của Molotov (vì cả 2 bài này đều trong hoàn cảnh gần giống nhau).
- Nếu Molotov dành rất nhiều tính từ để mô tả kẻ thù “tham tàn”, “phản trắc”, “dối trá”, “kiêu ngạo”, “khiêu khích” thì Roosevelt lại dùng khá ít (ông chủ yếu chỉ dùng từ “bất ngờ”). Ông đưa ra các sự kiện và vài lý luận ngắn, để người đọc tự cảm nhận nhiều hơn.
- Molotov rất chú trọng bẻ gãy các lý luận trong bài diễn văn và thư tuyên chiến của đối thủ, trong khi Roosevelt lại nói rất ít vào phần này và chỉ chú trọng vào 2 điểm chính (hồi âm sau khi tấn công, và nội dung phản hồi khá mờ nhạt).
- Molotov viết “Chính phủ Liên Xô thể hiện niềm tin vững chắc rằng toàn bộ nhân dân sẽ tận tâm thực hiện nhiệm vụ và làm công việc của mình”, còn Roosevelt “Nhân dân Hoa Kỳ đã có quan điểm cho mình và hiểu rõ những hàm ý về sinh mạng và sự an toàn của đất nước chúng ta”.
Do đó, có thể thấy Molotov thể hiện sự cuồng nộ của bản thân (và của chính phủ) và kêu gọi nhân dân cuồng nộ theo. Trong khi đó Roosevelt đưa ra các gợi ý để người đọc cảm nhận sự cuồng nộ tự trào lên trong người (đây chỉ là cảm nhận rất riêng của mình – và là lý do mình thích bài này hơn).
Sau sự kiện Trân Châu Cảng và bài diễn văn này, toàn thể nhân dân Mỹ thống nhất dốc sức chiến tranh với Nhật (trước đó thì nhân dân Mỹ bất đồng quan điểm về việc này), và đó là hậu quả của Nhật phải gánh chịu. Hậu quả này lớn đến nỗi ngày nay người ta không biết nên gọi Trân Châu Cảng là 1 chiến thắng hay bước ngoặc của thất bại, như lời của Đô đốc Hara Tadaichi:
“Chúng ta thắng một chiến thắng chiến thuật vĩ đại tại Trân Châu Cảng, và do đó đã thua cả cuộc chiến.”
(Nguyễn Mai Anh Kiệt giới thiệu và bình)
Diễn văn Trân Châu Cảng
Thưa Phó Tổng Thống, Chủ Tịch Hạ nghị viện, các Nghị Sĩ của Thượng viện và Hạ viện:
Hôm qua, ngày 7 tháng 12 năm 1941 – một ngày ô nhục sẽ sống mãi – nước Mỹ đã bất ngờ bị hải quân và không quân của Đế quốc Nhật Bản cố tình tấn công.
Hoa Kỳ đã đang hòa hiếu với quốc gia này, và, với sự nài nỉ của Nhật, Hoa Kỳ vẫn đang đàm luận với chính phủ và hoàng đế của Nhật để hướng đến việc duy trì hòa bình ở Thái Bình Dương.
Sự thật là, một giờ sau khi phi đội Nhật đã bắt đầu dội bom xuống đảo Oahu của Mỹ, Đại sứ Nhật ở Mỹ và đồng sự mới trao đến Ngoại trưởng của chúng ta hồi âm chính thức cho thông điệp gần đây của Mỹ. Và dù hồi âm này đáp rằng dường như là vô ích để tiếp tục các cuộc thương lượng ngoại giao đang xảy ra, nó không có đe dọa hay gợi ý gì về chiến tranh hoặc tấn công vũ trang.
Sử sách sẽ ghi rằng với khoảng cách giữa Hawaii và Nhật, rõ ràng là cuộc tấn công đã được hoạch định cẩn trọng nhiều ngày hay thậm chí nhiều tuần trước. Trong suốt thời gian đó, chính phủ Nhật đã cố tình tìm cách lừa dối Mỹ bằng lời lẽ và biểu lộ dối trá về hy vọng duy trì hòa bình.
Cuộc tấn công hôm qua trên quần đảo Hawaii đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến lực lượng hải quân và không quân Mỹ. Tôi rất tiếc phải nói với các bạn rằng rất nhiều người Mỹ đã chết. Thêm vào đó, đã có báo cáo là các con tàu của Mỹ đã bị đánh bằng ngư lôi ngoài biển khơi giữa San Francisco và Honolulu.
Hôm qua, Chính phủ Nhật cũng đã phát động một cuộc tấn công đánh Malaya.
Đêm qua, quân đội Nhật đã tấn công Hồng Kông.
Đêm qua, quân đội Nhật đã tấn công Guam.
Đêm qua, quân đội Nhật đã tấn công quần đảo Philippine.
Đêm qua, người Nhật đã tấn công Đảo Wake.
Và sáng nay, người Nhật đã tấn công Đảo Midway.
Như vậy, người Nhật đã thực hiện một cuộc tấn công bất ngờ rộng khắp khu vục Thái Bình Dương. Các sự kiện của ngày hôm qua và hôm nay tự nói lên điều đó. Nhân dân Hoa Kỳ đã có quan điểm cho mình và hiểu rõ những hàm ý về sự sống còn và an toàn của đất nước chúng ta.
Là chỉ huy trưởng của Quân đội và Hải quân, tôi ra lệnh áp dụng mọi biện pháp để tự vệ. Nhưng cả nước ta sẽ luôn nhớ tính chất của cuộc công kích chúng ta dữ dội này.
Bất kể bao lâu để chúng ta vượt qua cuộc xâm lược có tính toán này, nhân dân Mỹ, với sức mạnh công chính của mình sẽ chiến thắng cho đến một thắng lợi hoàn toàn.
Tôi tin tưởng rằng tôi đã thể hiện được ý chí của Quốc hội và của nhân dân khi tôi khẳng định rằng chúng ta sẽ không chỉ tự vệ hết mức, mà sẽ bảo đảm rằng trò phản bội như thế này sẽ không bao giờ gây nguy hiểm cho chúng ta nữa.
Địch họa đã xảy ra. Không có chối cãi nào về thực tế rằng nhân dân ta, lãnh thổ ta, và quyền lợi của chúng ta đang bị đe dọa.
Với sự tự tin vào quân đội của chúng ta, với quyết tâm vô biên của nhân dân ta, chúng ta chắc chắn sẽ đạt được thắng lợi –vậy xin Chúa giúp chúng con.
Tôi đề nghị Quốc hội tuyên bố rằng, từ khi cuộc tấn công vô cớ và hèn hạ của Nhật Bản vào Chủ Nhật, ngày 7 tháng 12 năm 1941, tình trạng chiến tranh đã bắt đầu giữa Mỹ và đế quốc Nhật.
Tổng thống Franklin D. Roosevelt – 08 Tháng Mười Hai 1941
(Diệu Sương dịch)
Pearl Harbor Address to the Nation
delivered 8 December 1941
Mr. Vice President, Mr. Speaker, Members of the Senate, and of the House of Representatives:
Yesterday, December 7th, 1941 — a date which will live in infamy — the United States of America was suddenly and deliberately attacked by naval and air forces of the Empire of Japan.
The United States was at peace with that nation and, at the solicitation of Japan, was still in conversation with its government and its emperor looking toward the maintenance of peace in the Pacific.
Indeed, one hour after Japanese air squadrons had commenced bombing in the American island of Oahu, the Japanese ambassador to the United States and his colleague delivered to our Secretary of State a formal reply to a recent American message. And while this reply stated that it seemed useless to continue the existing diplomatic negotiations, it contained no threat or hint of war or of armed attack.
It will be recorded that the distance of Hawaii from Japan makes it obvious that the attack was deliberately planned many days or even weeks ago. During the intervening time, the Japanese government has deliberately sought to deceive the United States by false statements and expressions of hope for continued peace.
The attack yesterday on the Hawaiian islands has caused severe damage to American naval and military forces. I regret to tell you that very many American lives have been lost. In addition, American ships have been reported torpedoed on the high seas between San Francisco and Honolulu.
Yesterday, the Japanese government also launched an attack against Malaya.
Last night, Japanese forces attacked Hong Kong.
Last night, Japanese forces attacked Guam.
Last night, Japanese forces attacked the Philippine Islands.
Last night, the Japanese attacked Wake Island.
And this morning, the Japanese attacked Midway Island.
Japan has, therefore, undertaken a surprise offensive extending throughout the Pacific area. The facts of yesterday and today speak for themselves. The people of the United States have already formed their opinions and well understand the implications to the very life and safety of our nation.
As commander in chief of the Army and Navy, I have directed that all measures be taken for our defense.
But always will our whole nation remember the character of the onslaught against us.
No matter how long it may take us to overcome this premeditated invasion, the American people in their righteous might will win through to absolute victory.
I believe that I interpret the will of the Congress and of the people when I assert that we will not only defend ourselves to the uttermost, but will make it very certain that this form of treachery shall never again endanger us.
Hostilities exist. There is no blinking at the fact that our people, our territory, and our interests are in grave danger.
With confidence in our armed forces, with the unbounding determination of our people, we will gain the inevitable triumph — so help us God.
I ask that the Congress declare that since the unprovoked and dastardly attack by Japan on Sunday, December 7th, 1941, a state of war has existed between the United States and the Japanese empire.
Nguồn tư liệu:
http://www.historyplace.com/speeches/fdr-infamy.htm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét